By Jedna od najpoznatijih fotografija u istoriji savremene fotografije, Afganistanska djevojka, nastala je 1984. godine kada je američki fotograf Steve McCurry dokumentovao afganistansku izbjegličku krizu u Pakistanu. Tokom posete jednom izbjegličkom kampu, McCurry je fotografisao 12-godišnju djevojčicu po imenu Sharbat Gula.
Fotografija je ubrzo postala simbol izbjegličke patnje i pojavila se na naslovnici časopisa National Geographic u junu 1985. godine. Snažan pogled djevojčice i kompozicija slike ostavili su snažan utisak na milione ljudi širom sveta, ali identitet djevojčice tada nije bio poznat.
Откријте још
Гледајте спорт уживо онлајн
Гледајте фудбал уживо онлајн
Откријте још
Гледајте фудбал уживо онлајн
Гледајте спорт уживо онлајн
Откријте још
Гледајте фудбал уживо онлајн
Гледајте спорт уживо онлајн
Godinama kasnije, tačnije 2002. godine, McCurry i tim iz National Geographica uputili su se u potragu za njom. Zahvaljujući lokalnim kontaktima i pomoći, uspeli su da identifikuju Sharbat Gula, koja je u međuvremenu živela skromnim životom u Avganistanu.
Откријте још
Гледајте спорт уживо онлајн
Гледајте фудбал уживо онлајн
Ponovni susret nakon gotovo dve decenije zabeležen je još jednom fotografijom, ali i nizom pitanja u vezi sa etikom dokumentarne fotografije. Neki kritičari su isticali važnost informisanog pristanka prilikom fotografisanja, posebno u kulturama gde postoje specifična pravila o prikazivanju ženskih lica. Takođe, postavljalo se pitanje o odgovornosti fotografa i medija prema osobama koje su nehotice postale globalni simboli.
Nakon što je javnost ponovo saznala za nju, Sharbat Gula je u više navrata bila predmet pažnje humanitarnih organizacija. U kasnijim godinama, uključujući i period povlačenja stranih trupa iz Avganistana, bila je među osobama koje su dobile podršku za preseljenje u sigurnije uslove.
Nakon što je identitet Sharbat Gule otkriven 2002. godine, svet je saznao više o njenom životu. U intervjuima koje je tada dala, navela je da nije znala za međunarodnu prepoznatljivost svoje fotografije, niti za njen uticaj.
Godinama kasnije, Sharbat je dospela u fokus javnosti kada je 2016. godine uhapšena u Pakistanu zbog boravka s navodno nevažećim dokumentima. Nakon kraćeg pritvora i novčane kazne, deportovana je nazad u Avganistan. Po povratku, dočekali su je tadašnji vladini zvaničnici, koji su joj, prema navodima više medija, obezbedili smeštaj i osnovnu finansijsku pomoć.
U narednim godinama, usled promena političke situacije u zemlji, Sharbat Gula je ponovo bila suočena s izazovima. Nakon što su 2021. godine talibani preuzeli kontrolu nad Kabulom, pojedini međunarodni mediji preneli su da su žene koje su bile u javnosti, uključujući i nju, bile izložene pritiscima i pretnjama.
Na osnovu bezbednosne procene, kasnije iste godine, vlasti Italije su joj odobrile status izbeglice i omogućile siguran boravak u toj zemlji.
Značaj ove priče
Priča Sharbat Gule je višeslojna – od deteta uhvaćenog u objektivu kamere, preko izazova svakodnevnog života, do simbolike koja prati njen identitet decenijama. Njena sudbina osvetljava teme izbeglištva, medijske etike i položaja žena u kriznim područjima.
Zaključak
Fotografija Sharbat Gule ostaje snažan podsetnik na moć vizuelne komunikacije. Istovremeno, ova priča otvara važne teme o balansu između novinarske slobode, etičkog izveštavanja i poštovanja prema pojedincima koji su deo istorijskih narativa.
