By Što se mijenja:
Nacionalni porez na CO₂: 4 eura po tonu .
Porez se uvode kroz dva nova zakona:
Zakon o porezu na emisije plinova sa efektom staklene bašte.
Zakon o porezu na uvoz ugljenično intenzivnih proizvoda.
Obuhvata industrije: električna energija, cement, gvožđe, čelik, aluminijum, veštačko đubrivo, kao i uvoz „prljavih“ proizvoda.
Kako funkcionira:
Obračun poreza po godišnjim emisijama CO₂ i drugih plinova staklene bašte.
Poreski kredit za proizvođače električne energije: 20% ulaganja u smanjenje emisije , ali ne više od 80% ukupne porezne obveze.
Podsticaji iz budžeta dostupni svim obveznicima.
Ciljevi uvođenja poreza:
Podsticanje energetski intenzivnih industrija na smanjenje emisija i ulaganje u obnovljive izvore energije.
Smanjenje razlike u cijeni ugljenika između Srbije i EU (EU CBAM ~85 €/tona vs. Srbija 4 €/tona).
Zaštita domaće industrije od nelojalne konkurencije i „prljavog“ uvoza.
Stav industrije:
Podrška nacionalnom sustavu oporezivanja emisija CO₂, ali s naglaskom na postupno uvođenje i jasno definirana pravila .
Deo sredstava od poreza biće vraćen kroz projekte energetske učinkovitosti, smanjenja emisija i ulaganja u OIE.
Za građane i industriju:
Porez nije samo fiskalni namet – služi kao poticaj za dekarbonizaciju i modernizaciju proizvodnje.
Domaći proizvođači postaju konkurentniji u odnosu na uvoz s visokim ugljeničnim otiskom.
Dugoročno doprinosi zelenoj tranziciji i usklađivanju sa evropskim standardima.
